Wszystkie oblicza rosołu

Gdybyśmy mieli wskazać królewską zupę, z pewnością byłby to rosół. Jest to niewątpliwie jedna z najbardziej rozpoznawalnych potraw – niezależnie od województwa oraz regionu. Rosół gości na stołach wszystkich domów, zarówno w dni powszednie, jak i w niedziele oraz podczas wielkich uroczystości. Służy także jako najlepsze lekarstwo i środek na wzmocnienie podczas okresu choroby oraz rekonwalescencji. Smaczny, ponadczasowy i niezwykle uniwersalny, a przy tym doskonały jako baza lub dodatek do innych dań – między innymi do risotto czy kaszotto z kaszy jaglanej. Wiele wiemy o jego przygotowaniu, ale na co dzień nie zastanawiamy się nad jego historią. Co oznacza słowo ”rosół”? Kto pierwszy zaczął go gotować? Czy podobne wywary jada się w innych częściach świata?

Neandertalskie korzenie rosołu

Według najbardziej znanej hipotezy, rosołem zajadali się już Neandertalczycy, którzy mieli swój specyficzny sposób na przygotowanie tego mięsno-warzywnego wywaru. Najpierw wykopywali w ziemi dołek, a następnie wykładali go zwierzęcą skórą. Do dołka nalewali wodę i wrzucali składniki – w tym gorszej jakości części zwierząt oraz twardsze warzywa. Aby całość się ugotowała, wkładali do zupy nagrzane w palenisku kamienie. Tak przygotowany posiłek, stanowił ważną część pożywienia. Można było go ugotować na bazie nienadających się do upieczenia nad paleniskiem, ani spożycia na surowo części upolowanej zwierzyny, a dodatkowo był niezwykle pożywny i świetnie rozgrzewał organizm.

Pochodzenie nazwy

Ciekawe jest również pochodzenie samej nazwy – „rosół”, które jednoznacznie wskazuje na charakter tej potrawy. Według polskiego językoznawcy, profesora Jana Miodka, słowo „rosół” wzięło się od czasownika „rozsolić”. Trzeba bowiem przypomnieć, że jeszcze kilka wieków temu, najskuteczniejszą metodą konserwacji oraz przechowywania mięsa było zasypywanie go solą. Pod jej wpływem, mięso stawało się bardziej zbite i twarde, dlatego też przed spożyciem musiało być długo gotowane w wodzie – aż do całkowitej miękkości. Powstały na tej bazie wywar nazwano „rozsołem”, ale trudna do wymowy zbitka głosek „zs” przeistoczyła się w końcu w samo „s”.

Rosół

Rosół w innych kulturach

Śmiało możemy powiedzieć, że tyle jest przepisów na rosół, ile gospodyń i kucharzy. Każdy ma swoją ulubioną i sprawdzoną recepturę, choć można znaleźć pewne punkty wspólne, jak chociażby włoszczyzna. Jednak nie wszystkie kultury na świecie przygotowują wywar warzywno-mięsny na bazie tych samych składników oraz przypraw. Wynika to między innymi z dostępności określonych rodzajów mięsa oraz ziół, stosowanych w danym rejonie świata.

Szkodzki bulion

Szkocja – tutaj króluje wywar na bazie kurczaka lub jagnięciny, z dodatkiem marchewek, selera oraz dużej ilości porów. Biorąc pod uwagę klimat Szkocji, nie trudno zgadnąć, że taka zupa ma być silnie rozgrzewająca, przeciwdziałająca przeziębieniom oraz sycąca – dlatego często podaje się ją z kaszą lub chlebem.

Ramen

W krajach azjatyckich rosoły są tak popularne, że aż sprzedaje się je w formie street foodu i fast foodu. Najbardziej znanym wywarem w Azji jest ramen. To japońska potrawa, przygotowywana na bazie różnych mięs – najczęściej drobiowego, wołowego oraz wieprzowego – z dodatkiem makaronu, warzyw oraz sosu sojowego lub słonej pasty miso.

Samgyetang

Drugim popularnym rosołem rodem z Azji jest samgyetang, co po koreańsku oznacza dosłownie ”zupę z kurczaka”. I rzeczywiście, wywar ten przygotowuje się z małego, młodego kurczaka, z dodatkiem czosnku, ryżu oraz przypraw – takich jak żeńszeń i głożyna.

Azjatyckich receptur na bulion warzywno-mięsny istnieje praktycznie tyle, co krajów tego kontynentu. Trzeba podkreślić, że wynika to z długowiecznego przywiązania Azjatów do medycyny naturalnej. Według nich, picie wywaru mięsno-warzywnego wzmacnia organizm.

Indiańskie oblicze rosołu

Podobnie uważali mieszkańcy Ameryki Łacińskiej i Południowej, a przekonanie to nadal pozostaje silne. Dla Indian każda roślina posiada magiczne, bądź lecznice znaczenie. Już Majowie, zamieszkujący niegdyś tereny dzisiejszego południowego Meksyku oraz Gwatemali, Hondurasu i Belize, przygotowywali wywar na bazie indyka oraz papki z kukurydzy – jednej z Trzech Sióstr – zaliczanej do najważniejszych warzyw dla ówczesnych społeczeństw. Po dotarciu Kolumba, kuchnia ta wzbogaciła się o produkty wcześniej nieznane i rosół zaczął być przygotowywany także z innych mięs oraz warzyw.

Obecnie, w Ameryce Północnej, a zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, tak zwana chicken soup with noodles – zupa z kurczaka z makaronem – jest bardzo popularnym daniem, sprzedawanym niczym kawa – na wynos i w tekturowych kubeczkach. Tamtejsze gwiazdy, dietetycy i trenerzy fitness doceniają zdrowotne właściwości tego wywaru.

Rosół z listkami curry

Rosół to jedno z najbardziej znanych dań na całym świecie, choć przybiera różne formy i nazwy. Mimo swojej prostoty, wzmacnia organizm, rozgrzewa go, jest lekkostrawna, a przy tym pożywna – dlatego wywar ten poleca się między innymi osobom przeziębionym oraz osłabionym. W każdej kulturze, nawet tej najdalszej, rosół podawany jest kobietom po porodzie – w celu nabrania sił i ochrony przed infekcjami.

Świetnie smakuje zarówno popijany w kubku, jak i jedzony nie tylko z makaronem i ryżem, ale także z kaszą jaglaną – która dodatkowo rozgrzewa, wzmacnia i usuwa wilgoć z organizmu. Przygotowany z dodatkiem lubczyku i pieczonej cebuli – zachwyci aromatem, a dorzucenie kilku listków curry, nada mu niepowtarzalnego i głębokiego smaku. Rosół to doskonałe źródło siły, zdrowia i energii do działania!